Các điểm đến trong một ngày lang thang Bắc Ninh

Đến Bắc Ninh, bạn có thể đi vào bất cứ lúc nào. Dù vậy, sẽ đẹp hơn nếu đi tháng 1 hoặc tháng 2 khi có hoa cải để chụp ảnh ở bờ sông Hồng hoặc khu vực gần Chùa Dâu. Bắc Ninh cách Hà Nội chỉ khoảng hơn 30 km nên nếu không có ô tô riêng, bạn có thể đi lại bằng xe máy, khá thuận tiện di chuyển trong thành phố.

Lịch trình gợi ý

8h xuất phát từ Hà Nội đi theo hướng ra đường 5, bạn có thể đi qua cầu Thanh Trì hoặc cầu Vĩnh Tuy. Ngoài ra, theo cách truyền thống, bạn có thể đi đường cầu Chương Dương và ra đường 5.

Chùa Dâu với tháp Hòa Phong vươn cao và hàng trăm gian chùa cổ kính vẫn tồn tại với thời gian.

Đi theo đường 5 qua khu đô thị Đặng Xá Gia Lâm thì rẽ trái theo đường Nguyễn Huy Nhuận (lối đi chợ Sủi) bạn và đi thẳng, đến ngã 3 rẽ vào đường tỉnh lộ 282. Theo Tỉnh lộ 282 bạn sẽ gặp chợ Dâu tại ngã 4 cắt với tỉnh lộ 283. Chùa Dâu các chợ Dâu khoảng 500m.

Khoảng 9h bạn tới Chùa Dâu. Đây là ngôi chùa Phật giáo cổ nhất Việt Nam, là nơi giao lưu của hai luồng văn hóa Phật giáo, một từ Ấn Độ sang, một từ phương Bắc xuống. Chùa được xây dựng từ thế kỷ thứ 2 (khởi công xây dựng năm 187 và hoàn thành năm 226) dưới thời Sĩ Nhiếp làm thái thú.

Tại chùa Dâu, bạn sẽ có cơ hội lễ chùa, tìm hiểu về tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Ở đây cũng có những bức tượng cổ độc đáo như: tượng La Hán, tượng Bà Pháp Vân, tượng Kim Đồng Ngọc Nữ. Nét đặc biệt là các pho tượng La Hán này cũng như hầu hết các pho tượng trong chùa Dâu đều được đắp bằng giấy bồi và đất sét. Trong khu vực chùa Dâu còn có một giếng to tròn, tương truyền là dấu tích chiếc gậy của Khâu Đà La tặng Man Nương. Man Nương đã chọc gậy xuống đất tạo thành giếng làm cho nước phun ra, lấy nước chống hạn cho dân. Tháp Hòa Phong là nét đặc trưng nhất của chùa Dâu.

Gác Chuông chùa Bút Tháp.

11h: Tiếp tục hành trình đi chùa Bút Tháp. Để không bị lạc đường, hãy quay lại Chợ Dâu, tới ngã 3 ở Chợ (cạnh con mương) bạn hỏi đường đi chùa Bút Tháp. Chùa Bút Tháp đã nổi tiếng bởi vẻ đẹp độc đáo về nghệ thuật kiến trúc, lịch sử lâu đời, cũng như phong cảnh hữu tình. Chùa có pho tượng Quan Thế Âm nghìn mắt nghìn tay bằng gỗ lớn nhất Việt Nam và tòa cửu phẩm liên hoa với những giai thoại kỳ bí của dòng thiền Mật Tông. Đặc biệt là ngọn Bảo Tháp bằng đá rất đẹp. Nếu đi theo đường ven đê, thì bạn sẽ dễ dàng nhận ra ngọn Bảo Tháp này, và dễ dàng tìm được đường vào chùa.

Đây là ngôi chùa rất thân thuộc với nhiều người Việt Nam, nhất là người dân miền Bắc. Đây cũng là nơi được nhiều đạo diễn phim truyền hình chọn làm bối cảnh cho các bộ phim. Ở chùa Bút Tháp, độc đáo nhất là tòa Quan Âm thiên thủ thiên nhãn (nghìn mắt nghìn tay), kiệt tác độc nhất vô nhị về tượng Phật và nghệ thuật tạc tượng, được công nhận là Bảo vật quốc gia năm 2012. Ngoài ra, một điểm nhấn bạn không thể bỏ qua đó là tòa cửu phẩm liên hoa – tháp bằng gỗ, 9 tầng, 8 mặt. 9 đài sen tượng trưng cho 9 cấp tu hành chính quả của Phật giáo. Dân gian còn gọi tòa tháp là cối xay lúa. Điều đặc biệt là đến nay cửu phẩm liên hoa vẫn quay nhưng không hề phát ra tiếng, dù được làm từ mấy thế kỷ trước. Chỉ cần hai cụ già vừa niệm Phật vừa đẩy, cối sẽ quay. Theo nghi thức Phật pháp Mật Tông nguồn gốc Tây Tạng, khi vừa quay vừa niệm Phật sẽ nhân lời niệm lên nhiều lần (3.542.400 lần/vòng quay tháp).

12h30: Rời chùa Bút Tháp, bạn đi lên đê, rẽ phải rồi đi dọc theo đê hướng đi thị trấn Hồ. Đi khoảng vài cây số sẽ có biển chỉ dẫn vào làng Tranh Đông Hồ. Tạm thời bỏ qua làng tranh Đông Hồ để tới thị trấn Hồ ăn trưa. Tại thị trấn Hồ có một hàng cơm rang và phở bò Nam Định khá ngon. Ăn xong bạn có thể tìm một quán café để tạm nghỉ.

Các nghệ nhân làng Đông Hồ in tranh theo cách truyền thống.

14h30: Nghỉ ngơi xong và tiếp tục hành trình thú vị. Bạn quay lại đường đê vừa đi để vào làng Tranh Đông Hồ. Ngôi nhà của nghệ nhân Nguyễn Đăng Chế ngay bên triền đê rất dễ tìm. Tại ngôi nhà của nghệ nhân Nguyễn Đăng Chế, bạn có thể tìm hiểu quy trình làm tranh dân gian Đông Hồ, tự tay in tranh, mua các bức tranh làm quà lưu niệm. Tiếp đến bạn có thể thăm gia đình nghệ nhân Nguyễn Hữu Sam và nghệ nhân Nguyễn Hữu Quả . Dạo quanh làng bạn có thể xem cảnh làng Hồ làm giấy màu, làm đồ mã, đồ thờ cúng bằng giấy.

17h: Về lại Hà Nội.

Một vài hình ảnh đẹp:

Chùa Dâu với tháp Hòa Phong vươn cao và hàng trăm gian chùa cổ kính vẫn tồn tại với thời gian.

Bên trái Tháp Hòa Phong có tượng một con cừu đá dài 1,33 m, cao 0,8 m. Điều này làm ngạc nhiên nhiều du khách, bởi xưa kia nước Việt không có con cừu. Truyền sử kể rằng: vào thời Luy Lâu còn là trung tâm văn hoá, chính trị, kinh tế của cả nước ta, có vị sư người Tây Thiên sang nước ta tu hành truyền bá đạo Phật. Ông dắt theo 2 con cừu. Một hôm sơ ý để 2 con đi lạc, 1 con lạc đến chùa Dâu, 1 con lạc đến lăng Sĩ Nhiếp (thái thú Giao Chỉ thời đó), dân ở 2 vùng này đã tạc tượng 2 con cừu bằng đá ở nơi chúng đến để thờ. Do vậy hiện nay chùa Dâu có 1 con, lăng Sĩ Nhiếp (cách đó 3 km) có 1 con.

Tiền Đường chùa Dâu.

Thượng điện nhìn từ bên ngoài.

Nét đặc biệt là các pho tượng La Hán này cũng như hầu hết các pho tượng trong chùa Dâu đều được đắp bằng giấy bồi và đất sét.

Tượng Bồ Tát, Tam Thế đặt ở phần hậu điện sau chùa chính.

Dân làng Đông Hồ làm giấy màu.

Tại không gian nghệ thuật của nghệ nhân Nguyễn Đăng Chế.

Nghệ nhân Nguyễn Hữu Quả.

Ngoài tranh in theo lối truyền thống, người thợ Đông Hồ còn làm tranh ván khắc.

In tranh theo lối truyền thống.

Pho tượng Quan Thế Âm nghìn mắt nghìn tay bằng gỗ lớn nhất Việt Nam tại chùa Bút Tháp. Tượng cao 3,7m, ngang 2,1m, có 11 đầu, 46 tay lớn và 954 tay nhỏ, dài ngắn khác nhau. Đây được coi là một kiệt tác độc nhất vô nhị về tượng Phật và nghệ thuật tạc tượng, được công nhận là Bảo vật quốc gia năm 2012.

Từ thượng điện chùa Bút Tháp đi qua cầu đá đến tích thiện am. Tòa tích thiện am, như tên gọi có nghĩa là chứa điều lành.

Nhà Trung và Phủ Thờ.

Đến đây du khách không khỏi ngạc nhiên đứng dưới cây tháp Báo Nghiêm 5 tầng bằng đá cao 13m, nơi xá lị của vị hòa thượng trụ trì đầu tiên (dựng 1647).

Cột đá tháo báo Nghiêm.

Tiền Đường.

Bài và ảnh: Lê Bích (ngoisao)