Quan họ cổ được truyền thông đến công chúng – Ra mắt CD La Rằng

Musicshow có mặt trong buổi họp báo ra mắt CD Quan họ cổ – “La rằng” bao gồm 10 bài cổ do 3 nghệ sĩ bậc thầy của Quan họ hôm nay thể hiện. Trong buổi họp báo Musicshow được thấy những giá trị âm nhạc truyền thống, nhưng tâm tư và chia sẻ của các nghệ sĩ và thông tin hấp dẫn về môn nghệ này để chia sẻ tới bạn đọc.

Nghệ sĩ Lệ Ngải, Tự Lẫm và Minh Phức là những người bậc thầy về hát Quan họ ở vùng Kinh Bắc thuộc hế hệ đầu tiên tiếp nối các nghệ nhân cổ. Nghệ sĩ Lệ Ngải cho biết bà rất vui vì đã có thế hệ trẻ tiếp nối truyền thống để học hát và hát được “nguyên chất“. Bà tâm sự: “Nhiều tài liệu báo chí và nghiên cứu nói rằng có 49 lảng Quan họ cổ, nhưng chúng tôi là những người đầu tiên của quan họ Kinh Bắc đã thực tế đi các làng học hỏi chúng tôi chỉ thấy 22 làng quan họ.  Cùng các nghệ nhân xưa đi gặt lúa, bóc lạc, chúng tôi không học ở trường nào cả mà chúng tôi học trường đời và học trực tiếp từ các cụ. Nghệ sĩ Minh Phức cho biết: “Thời đó chúng tôi không có phương tiện ghi âm như hiện tại, nhưng chúng tôi trước đây phải học nhiều tháng bằng cách truyền khẩu, nên dã thấm và nhớ rất nhiều các bài bản. Tôi và chị Ngải  có thể đưa cho viện nghiên cứu hàng vài trăm bài hát, nhưng nếu chỉ nằm trong tư liệu thì sẽ không có ai biết nên chúng tôi mong sẽ ra được nhiều hơn nữa…”

Cùng có mặt trong buổi họp báo nhà thơ Vũ Quần Phương cho biết: “Tôi yêu các làn điệu Quan họ và dân ca nói chung. Đây là loại hình âm nhạc  dễ tiếp nhận, đối với cả những người trẻ hiện nay. Mỗi nhà đều có gia phong- nếp nhà, nước có nếp nước, càng hoà nhật thì cái riêng càng quan trọng. Chúng ta nên khai thác cái cũ…

Vợ chồng nghệ sĩ Vũ Tự Lẫm – Minh Phức và nghệ sĩ Lệ Ngải là những thành viên thế hệ đầu, có nhiều công lao gây dựng Đoàn dân ca quan họ Bắc Ninh, được thành lập năm 1969 – tiền thân của Nhà hát dân ca quan họ Bắc Ninh ngày nay. Các nghệ sĩ trưởng thành trong những gia đình có truyền thống nghệ thuật. Nghệ sĩ Tự Lẫm người làng văn hiến Trang Liệt thuộc thị xã Từ Sơn, Bắc Ninh. Đôi liền chị hát cặp với nhau có tiếng mấy chục năm qua – Minh Phức và Lệ Ngải là chị em trong họ ở làng Ngang Nội – làng quan họ gốc thuộc xã Hiên Vân, huyện Tiên Du, Bắc Ninh.
Năm 1969 và những năm đầu thập kỷ 70, các nghệ sĩ đoàn quan họ xuống các làng quan họ gốc, “ba cùng” – cùng ăn, cùng ở, cùng làm – với gia đình các nghệ nhân quan họ kỳ cựu mà nay các nghệ nhân đó đều đã khuất núi. Thời kỳ này, việc học tập theo lối truyền khẩu với các nghệ nhân, đã giúp các nghệ sĩ tiếp thu, lưu giữ được vốn liếng bài bản quan họ cổ phong phú của nhiều làng quan họ gốc, trong đó có những bài ca ít khi xuất hiện trong biểu diễn, sinh hoạt ca hát quan họ hiện nay.
Nhiều chục năm miệt mài sưu tầm và rèn luyện, kể cả sau khi nghỉ công tác ở đoàn đầu những năm 90, dù đời sống trải qua nhiều khó khăn, thiệt thòi, ba nghệ sĩ Tự Lẫm, Minh Phức và Lệ Ngải vẫn kiên trì, lặng lẽ giữ gìn những vẻ đẹp văn hóa của quan họ cùng kỹ thuật thể hiện tinh tế. Hòa mình trong đời sống văn hóa, lễ hội để vừa mưu sinh, các nghệ sĩ vừa lấy không khí dân gian để nuôi giữ vẻ mộc mạc, thuần phác của những câu hát.
Từ lâu, các nghệ sĩ mơ ước có được một ấn phẩm quan họ cổ, kỷ niệm cuộc đời hoạt động nghệ thuật. Cũng là để tự động viên mình trên hành trình tự thân bảo tồn vốn cổ. Cho đến tận đầu năm nay, 2014, nguyện vọng giản dị ấy mới thành hiện thực, khi NXB Âm nhạc cho ra đời CD quan họ cổ “La rằng”, kịp trước thềm xuân mới.
Ấn phẩm đặc biệt này, có sự tham gia của anh Ba bé Đình Vũ, một liền anh người làng quan họ gốc Đào Xá, xã Phong Khê, TP Bắc Ninh. Đình Vũ là học trò được ba nghệ sĩ kỳ vọng và truyền dạy nhiều năm nay, từng hát đôi giành giải Nhất thi hát đối đáp quan họ đầu xuân 2010, được ghi nhận trong nhiều người hát quan họ về khả năng hát luồn khéo léo.
Trong CD gồm 10 bài quan họ cổ, lần lượt xen kẽ, hai nghệ sĩ – liền chị Minh Phức, Lệ Ngải thể hiện 5 bài, hai nghệ sĩ – liền anh Vũ Tự Lẫm, Đình Vũ thể hiện 5 bài. CD quan họ cổ “La rằng” được thực hiện với sự tham gia của nhà thơ, nhà báo Nguyễn Quang Hưng (Báo Thời Nay – Nhân Dân) trong việc kết nối, xây dựng ý tưởng. Nhạc sĩ Nguyễn Quang Long (Phó Ban biên tập NXB Âm nhạc) biên tập và tổ chức phòng thu, đạo diễn âm thanh Phạm Trường Linh, cùng sự hỗ trợ nhiệt tình của NXB Âm nhạc.
CD “La rằng” là kết quả của sự nỗ lực rất lớn, khi ngoài học trò Đình Vũ, thì ba người thầy đã ở tuổi có cháu bồng cháu bế, sức khỏe cũng không còn “hào phóng” như thời trai trẻ. Và thành quả ban đầu này là cơ sở để các nghệ sĩ và những bạn bè thân thiết, có thể tiếp tục dự định và chờ đợi những ấn phẩm hay dự án tiếp theo cho quan họ cổ. Vì đây mới chỉ là một phần nhỏ trong “kho báu” quan họ mà các nghệ sĩ đang giữ gìn bằng tất cả niềm say mê và những tháng năm thanh xuân của mình.
Cuộc gặp gỡ, giới thiệu và tặng CD quan họ cổ “La rằng” giữa các nghệ sĩ quan họ và nhiều văn nghệ sĩ, nhà báo, bạn bè thân thiết – những người rất yêu mến quan họ – sẽ diễn ra tại NXB Âm nhạc, 61 Lý Thái Tổ, Hoàn Kiếm, Hà Nội vào lúc 14h ngày 21-1-2014.

 10 bài quan họ cổ trong CD “La rằng”

CD La rằng

CD La rằng

Lời thơ:
Hôm nay tứ hải giao tình
Tuy rằng bốn bể như sinh một nhà
Hôm nay họp mặt giao hòa
Nguyện xin Nguyệt lão giăng già xe duyên
Giai anh hùng gái thuyền quyên
Phỉ nguyền loan phượng đẹp duyên Châu Trần
Lời thơ:
Bấy lâu duyên phận phải chiều
Tơ hồng vấn vít chỉ điều xe xăn
Cầm tay giao mặt dặn rằng
Chỉ thề nước biếc đạo hằng chớ quên
Rủ nhau lên miếu xuống đền
Đôi bên thề nguyện dám quên đâu là
Canh ba nghe vẳng tiếng gà
Lời thơ:
Phùng quan xuân hội kiến xuân hoa
Hướng hạ dương quỳ nhật bất tương ly
Bất tương thùy dạ bất tương ly
Độc tiếu thanh phong kê hàm minh nguyệt
Nữ nhân đồng tâm hàm vi
Duyên tương ngộ như điệu tương phi
Duyên lý chi sở nguyện
Thời bất kiến như đồng tâm
Thời hồ xuân lai xuân khứ
Kỷ tín lai xuân lai vị kiến
Hề chi mộng chung quân chi hữu tình
Cộng thúy vân thời bất kiến như đồng tâm
Lời thơ:
Con chim gióng giả trên cành véo von
Khúc sông nước chảy đá mòn
Hỏi thăm bạn cũ hãy còn đâu đây
Mặt sông lặng nước vơi đầy
Tình thâm mong giả nghĩa dầy giao lân
Làm chi cá lội mấy lần
Làm chi kẻ Tấn người Tần nhớ nhau
Làm chi để thảm để sầu?
Lời thơ:
Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa
Có nàng Tô Thị có chùa Tam Thanh
Giở về xứ Lạng tìm quanh
Tìm người chả thấy sông Cầu cũng sang
Mong sao cho thấy mặt chàng
Bắc Ninh cho tới Phủ Từ
Qua cầu sông Nhị tôi đi tìm người
Canh hôm nay em mới gặp ngần này người
Lời thơ:
Lửng lơ bóng quế giãi thềm
Chuông đưa bát ngát càng thêm bận lòng
Lững lờ thu đã sang đông
Lấy ai tương ngộ tương phùng giao ca?
Xăm xăm tới gốc mai già
Hỏi ông Nguyệt lão có nhà hay không
Nhớ ai ra ngó vào trông
Lời thơ:
Xuông hời tình xuông
Bắt đò Kẻ Cháy
Qua sông sáu đầu
Quân ông sang rồi
Voi lội sang sau
Cái giọt đồng hồ
Điểm đa điểm đót
Bờ lại sang bờ
Cơm ăn gà gáy
Cất binh nửa ngày
Xẻ gỗ cho dầy
Bắc cầu sông Cái
Đón thầy mẹ sang
Lệnh quan lớn truyền
Dọn đường cho lịch
Bắt lính bắt binh
Phụ dịch quân vương
Thương đà nhớ thương
Cái cỗ sinh tiền
Em đóng bằng tre
Trên thì gỗ táu
Dưới đè gỗ lim
Đồng tiền vạn lịch
Thích bốn chữ vàng
Em để bên trên
Phù vân ở dưới
Có êm chăng là?
Con chim chiện chà
Làm tổ dưới ao
Sóng gió chả có
Mà đắm sao đắm mãi thế này?
Lời thơ:
Lênh đênh duyên nổi phận bèo
Tránh sao cho khỏi nước triều đầy vơi
Tuổi người mười tám đôi mươi
Hình dung nhan sắc tựa người thần tiên
Muốn cho gần bến gần thuyền
Gần thầy gần mẹ nhân duyên cũng gần
Chị Hai ơi, tôi với người Châu Trần là nghĩa
Xin người đừng kén chọn vàng thau
Tiếng thị phi lắm lúc om sòm
Thôi thôi thấm thoắt ngựa hồ qua cửa sổ
Giời đã định nhân duyên tại số
Con người ta hồ dễ lúc hôm mai
Người khuyên tôi chỉ bấy nhiêu nhời
Chị Hai ơi, Chị Ba ơi ngồi xuống đây cho tôi dặn một nhời
Dặn rồi sẽ thưa
Giữa đường cất gánh tương tư
Tơ loan chắp mối tơ thừa mặc ai
 
Lời thơ:
Nửa đêm sương gội đầu cành
Ngọn đèn soi xuống trướng huỳnh hắt hiu
Sinh đà tựa gối thiu thiu
Nửa chiều như tỉnh nửa chiều như mê
Cánh sen chưa đặng giấc hòe
Bóng giăng đã xế hoa lê lại gần
Bâng khuâng đỉnh núi non thần
Còn ngờ giấc mộng đêm xuân mơ màng
Có khi thoảng vắng đêm trường
Vị hoa tôi phải đánh đường tìm hoa
Bây giờ họp mặt một nhà
 
Lời thơ:
Lấy gì làm thú giải phiền
Quyển kinh trăm lá ngọn đèn một hoa
Trăng thanh nhớ lúc nguyệt tà
Trăm hoa đua nở vào ra diệu thường
Nhất nhật nhớ lúc hội đồng
Đồng sàng đồng tịch đồng sinh giao hòa
Nhân tình con bướm dạo qua

Thảo luận cho bài: "Quan họ cổ được truyền thông đến công chúng – Ra mắt CD La Rằng"

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

© Bản quyền 2019 bởi Quan Họ Bắc Ninh - Đến hẹn lại lên.
Phát triển nội dung bởi các thành viên. Ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ website này.
Chịu trách nhiệm nội dung: Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Hữu Duy, Trịnh Văn Tỉnh.
Điện thoại: 0935.36.8088 / E-mail: tinhbk21@gmail.com.
Mọi ý kiến đóng góp, thắc mắc, phản hồi vui lòng gửi về E-mail: tinhbk21@gmail.com.
Liên kết: Nhạc dân ca, Soạn bài, kỹ thuật nuôi trồng, Cải lương