Nhà hát dân ca quan họ Bắc Ninh tiền thân là Đoàn dân ca quan họ Bắc Ninh được thành lập ngày 20-01-1969. Trải qua quá trình hoạt động, đoàn đã có nhiều đóng góp trong việc tuyên truyền, phát triển quan họ, cũng như đóng góp vào công tác tuyên truyền văn hóa của Đảng và nhà nước trong thời chiến, thời bình.
Các giai đoạn phát triển
Các trưởng đoàn, giám đốc nhà hát qua các thời kỳ
I. Vị trí, chức năng:
Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh là đơn vị sự nghiệp công lập (đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp) có thu, trực thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh có chức năng biểu diễn nghệ thuật phục vụ nhu cầu thưởng thức dân ca Quan họ Bắc Ninh của nhân dân trong tỉnh, trong nước và bạn bè quốc tế; sưu tầm, nghiên cứ, thể nghiệm, đào tạo, truyền dạy, bảo tồn và phát huy giá trị của dân ca Quan họ Bắc Ninh – Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại.
Nhà hát dân ca Quan họ Bắc Ninh chịu sự quản lý về tổ chức và hoạt động của Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh; chịu sự hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ của các đơn vị chức năng thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Nhà hát dân ca Quan họ Bắc Ninh có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng theo quy định của pháp luật.
Địa điểm làm việc của Nhà hát: Tại thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.
II. Nhiệm vụ và quyền hạn của Nhà hát:
1. Xây dựng quy hoạch phát triển hoạt động dài hạn và ngắn hạn của Nhà hát trình Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức thực hiện sau khi được phê duyệt.
2. Xây dựng các tiết mục, chương trình biểu diễn nghệ thuật, chọn lọc các tinh hoa của các dòng dân ca khác, các ca khúc phát triển mang âm hưởng dân ca Quan họ để thể hiện, kết hợp hài hòa, hợp lý không làm ảnh hưởng tới bản sắc chủ đạo của Dân ca Quan họ Bắc Ninh.
3. Tiếp tục sưu tầm, nghiên cứu bổ sung các bài hát, hình thức hát truyền thống, thể nghiệm các hình thức biểu diễn hát Quan họ trên sân khấu; đào tạo truyền dạy cho các thế hệ diễn viên trẻ trong Nhà hát; phối hợp, quảng bá, truyền dạy làm nòng cốt cho phong trào ca hát Quan họ ở các địa phương ;
4. Tổ chức biểu diễn, giới thiệu quảng bá, di sản văn hóa Quan họ Bắc Ninh cho khán thính giả trong và ngoài nước bằng nhiều hình thức thể hiện như:
a. Biểu diễn chương trình nghệ thuật trên sân khấu, trên thuyền.
b. Biểu diễn các tốp nhỏ lẻ giới thiệu văn hóa Quan họ.
c. Biểu diễn phục vụ hội nghị, hội thảo, các ngày lễ lớn…phục vụ cho nhiệm vụ chính trí của tỉnh, giữ vững phong cách Quan họ Bắc Ninh.
d. Tổ chức các canh hát đối đáp.
5. Tham gia các đợt hội diễn, liên hoan, giao lưu văn hóa trong và ngoài nước, tổ chức phối hợp nghiên cứu ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Dân ca Quan họ Bắc Ninh.
6. Phối hợp với các đơn vị chuyên môn của Sở thực hiện nhiệm vụ bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân ca Quan họ.
7. Tổ chức các loại hình dịch vụ phù hợp với chức năng nhiệm vụ được giao, tổ chức vận động tiếp nhận tài trợ của các tổ chức và cá nhân trong ngoài nước nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Dân ca Quan họ Bắc Ninh.
8. Thực hiện báo cáo định kỳ tháng, quý, 6 tháng, năm và báo cáo đột xuất về tình hình hoạt động của Nhà hát với Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và cấp có thẩm quyền.
9. Quản lý, sử dụng và giải quyết chế độ chính sách đối với đội ngũ viên chức, nghệ sĩ, diễn viên của Nhà hát theo quy định của pháp luật và phân cấp quản lý cán bộ của UBND tỉnh.
10. Quản lý sử dụng tài sản, tài chính của Nhà hát theo quy định của pháp luật.
11. Thực hiện các nhiệm vụ khác do UBND tỉnh và Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch giao.