Theo Nhạc sĩ Nguyễn Trung tự truyện.
Ghi chú: Tên bài hát nguyên bản: Tìm trong chiều hội Lim
Hoàn cảnh ra đời
Mùa xuân năm 1985, nhạc sỹ Nguyễn Trung và nhà thơ Xuân Hồng rủ nhau đi Hội Lim với mục đích tìm nghe Quan họ “hát hội”. Hồi đó các câu lạc bộ Quan họ còn ít lắm chứ chưa nhiều như bây giờ. Hai người cuốc bộ mỏi chân khắp đồi Lim chẳng thấy Quan họ đâu, chỉ thấy toàn các hàng ăn, các trò chơi ăn tiền… trên khoảng đất rộng giữa đồi được dành cho rạp xiếc môtô bay với những âm thanh gầm rú đinh tai, nhức óc. Về nhà nhạc sỹ Nguyễn Trung, trong lúc vợ chuẩn bị đồ nhắm rượu, nhà thơ Xuân Hồng xé vỏ bao xi măng hí hoáy viết. Lát sau, mâm rượu dọn lên với rượu làng Vân với lạc rang, đậu hũ, Nguyễn Trung cầm mảnh giấy xem thì thấy có mấy dòng:
“Bâng khuâng gió lạnh chiều Hội Lim
Em ở đâu để anh mải tìm
Tìm trong bao màu áo
Người trần trôi như trong bão
Canh hội xưa hiện về mờ ảo
Nón ba tầm thấp thoáng Hội Lim
Vạt áo tứ thân bên mặt giếng ẩn chìm”
Nguyễn Trung vỗ đùi khen: “Hay!” và nổi hứng đọc tiếp luôn:
“Ta nối sợi dây đàn
Theo nhau đi trong hội
Cây đu chao lệch trời
Gió thổi bời tóc rối”
Xuân Hồng ứng khẩu đọc tiếp:
“Quan họ xưa hát gọi
Miếng trầu người trao duyên
Chiều xuống đầy núi hội
Anh tìm em, tìm em…”
Cả hai tấm tắc khen nhau giỏi, mặc cho bà vợ Nguyễn Trung ngấm nguýt: “Đúng là VĂN MÌNH – VỢ NGƯỜI! Sao khéo cặp với nhau thế!”
Đêm hôm đó, Nguyễn Trung hí hoáy chong đèn ngồi viết và ca khúc “Tìm trong chiều Hội Lim” đã ra đời trong cái nhà bán vé của Sân chiếu bóng Cầu Gỗ – Thị xã Bắc Ninh thời “Đèn dầu – Cơm độn”.
Hát quan họ trên thuyền ở hội Lim
Nghe hát
MP3
Tìm trong chiều hội Lim – Ngọc Thưởng
Tìm trong chiều hội Lim – Lương Thu Hồng
Tìm trong chiều hội lim – Ngọc Quang, NSND Thu Hiền
Video
Tìm em trong chiều hội Lim
Nghệ sĩ: Minh Thành, Quang Luyến
Tìm em trong chiều hội Lim
Nghệ sĩ: Tân Nhàn, Trọng Tấn
Karaoke
Tìm em trong chiều hội Lim – Phong cách Trọng Tấn, Tân Nhàn
Tìm em trong chiều hội Lim – Phong cách Minh Thành, Quang Luyến
Về tác giả: Nhạc sĩ Nguyễn Trung
Không chỉ trong lĩnh vực báo chí, phim ảnh, cặp đôi Nguyễn Trung – Xuân Hồng đã từng nhiều lần làm thơ cùng nhau theo kiểu mỗi người một vài dòng như thế. Ví dụ như bài “NỐT NHẠC CÔ ĐƠN” nửa đầu là của Xuân Hồng, nguyên văn như sau:
“Mưa đông như lắng lại
Trong nốt nhạc cô đơn
Sương trắng ngưng góc cửa
Rơi tan theo tiếng đàn
Có gì cho vui hơn
Cái gì ngoài ô cửa
Bụi mù trời khói toả
Vết chân người trôi xa
Mùa đông còn trong ta
Chợt ấm nồng câu hát
Một nốt nhạc cô đơn
Đã rung lên dào dạt”
Nửa sau là của Nguyễn Trung:
“Một nốt nhạc chơi vơi
Tiếng tơ lòng thổn thức
Thăng trầm bao cung bậc
Hừ la…a í ơi
Ta hỏi dòng sông trôi
Ta hỏi núi hỏi đồi
Ở đâu ánh mặt trời
Trong lời a í ơi
Dấu lặng giữa bài ca
Dấu hỏi suốt đời ta
Đâu rồi a í ơi?
Đâu rồi ư hừ la…?”
Năm 2007, trước khi in TUYỂN TẬP CA KHÚC NGUYỄN TRUNG ( Xuân Hồng viết lời tựa ) ở bài “Nốt nhạc cô đơn” Nguyễn Trung đề: Phỏng thơ Nhã Nam ( Nhã Nam là một bút danh của Xuân Hồng ), còn bài “Tìm trong chiều Hội Lim”, Nguyễn Trung bảo Xuân Hồng: “Hay anh đề là “Nhạc: Nguyễn Trung; Lời: Nguyễn Trung và Xuân Hồng nhé!” Xuân Hồng gạt đi bảo : “Bài này bác không cần đề tên em do phần lời không hoàn toàn là của em! Còn bài “Một trong năm khúc gọi đò”, bác phải để tên em vì đã in ở Tạp chí Văn nghệ quân đội rồi!”
Sau khi Xuân Hồng mất (năm 2010), trong những lần giao lưu, đăng đàn, Nguyễn Trung có kể lại câu chuyện “Đi Hội Lim” và đọc lại cái gọi là “bài thơ” của hai người cho mọi người nghe, nhiều người khen hay, xin chép lại. Đó cũng chính là kỷ niệm vô giá về một người nghệ sỹ tài hoa, bạc mệnh…
Nhạc sĩ Nguyễn Trung tự truyện
Lời Bài ca : Tìm em trong chiều hội Lim
Bâng khuâng trong gió
Ai bâng khuâng ai đứng trong
Gió lạnh, gió lạnh chiều hội Lim
Ai bâng khuâng mãi ơ tìm trong chiều hội Lim.
Em ở đâu, ở đâu, để anh mãi đi à tìm là
Em ở đâu ứ hự ới hừ hội hư.
Tìm trong bao lời nói, một tiếng nói ân tình
Tìm trong bao giọng hát, điệu hát cây trúc xinh.
Tiếng hát với nụ cười, đang gọi mùa xuân tới
Sợi dây đàn lại nối, cho quan họ trao duyên.
Tìm trong bao vành nón, một dáng nón ba tầm
Tìm trong bao tà áo, một sắc áo tứ thân
Cây đu chao lệch trời, gió thổi bời tóc rối.
Chiều xuống đầy đầy núi, anh mãi mãi ơ tìm.
Trong gió hội Lim anh tìm ai tìm ai
Anh mãi tìm em, tìm em trong hội Lim.
Có lẽ tôi không cần bình luận gì thêm vì tôn trọng nghệ sỹ Xuân Hồng đã mất, tôn trọng tình bạn cao đẹp giữa hai người. Mọi lời tự truyện trên là sự thật trong sáng đầy nhân văn, tôi biết hai anh từ nhỏ, do ở cùng khu phố.
– Nguyễn Trọng Hải./.
Đây là câu truyện đầy nhân văn đem lại nguồn cảm hứng cho tôi nghiên cứu, sưu tầm các câu truyền, tích truyện, nguồn gốc, xuất xứ một số bài dân ca Quan họ tiêu biểu. Sau khi ra mắt (chỉ in 5 cuốn) có sự đóng góp bổ sung của mọi người sẽ xuất bản chính thức làm tài liệu cho thế hệ mai sau.