NSƯT Thúy Hường – hết duyên đi sớm về khuya một mình

– Người ta nhớ NSƯT Thúy Hường không chỉ bằng những làn quan họ mượt mà mà bằng sự táo tợn đầy bản năng sống trong vai Di – người đàn bà giữa “Đầm hoang”. Có gì khác nhau giữa hai tính cách này?

– Không có gì mâu thuẫn. Sự ghê gớm, hoang dã của Di chính là cuộc đời tôi gần 20 năm trước. Thân con gái đi buôn rượu kiếm sống, dù muốn tôi cũng không thể nhẹ nhàng yểu điệu. Đến giờ vẫn có người còn nợ tiền rượu của tôi từ ngày ấy. Nếu không đanh đá tôi đã không thể tồn tại. Tôi cũng ghê gớm lắm, pha 7 lít rượu với 3 lít nước lã để bán. Từ hai bàn tay trắng mà mua được hai chỉ vàng và một chiếc xe đạp làm vốn vào đời đấy.

NSƯT Thúy Hường.

– Cuộc đời của một liền chị bắt đầu từ nghề buôn rượu như thế?

– Quê tôi ở Quế Võ, huyện nghèo nhất của Bắc Ninh. Nhà nông một năm hai vụ, có khi còn mất mùa, luôn phải ăn cơm độn khoai độn sắn. Là con gái, tôi không chỉ gặt hái mà còn cày bừa. Sáng đi học, chiều vào các làng mua lá dâu về nuôi tằm. Khốc liệt nhất là năm 1982, mất mùa, đói kém nên tôi cao 1,63 m mà chỉ nặng 39 kg. Học hết 12, nhìn thấy người ở phố sao mà sướng thế, còn người quê mình làm lụng cả đời vẫn chẳng đủ ăn. Nếu không thoát ly, lại lấy chồng quê, cắm đầu xuống ruộng chả biết bao nhiêu đời mới ngóc lên được. Tôi thi vào trường Văn hóa nghệ thuật với mong muốn được ra thị xã, thoát khỏi lũy tre làng. Học hết 3 năm, tôi về Đoàn quan họ Bắc Ninh. Không được đi diễn ngay, vì hồi đó nổi tiếng là cô Thúy Cải cơ. Vì đói bụng, tôi vay 5.000 đồng đi buôn rượu, nhảy ôtô ra Hà Nội cất cho các quán.

Tuy là người nhà quê nhưng tôi luồn lách tất cả mọi ngõ ngách Hà Nội. Có lần đói hoa mắt, thèm được ăn bát phở mà không một xu dính túi, đáng lẽ phải hỏi: “Nhà bác có lấy rượu không?” thì tôi hồn nhiên nói: “Nhà bác có bán phở không?“. Khổ thế đấy.

– Còn chuyện gia đình riêng của liền chị nổi tiếng đất quan họ bây giờ thế nào?

– 23 tuổi, tôi lấy chồng. Chúng tôi yêu nhau chưa đầy nửa năm thì cưới, có thể do suy nghĩ của tôi còn trẻ con khờ khạo, chưa đủ chín chắn trước quyết định quan trọng như thế. 3 lần làm mẹ của tôi là 3 lần chửa ngoài dạ con. Điều đó thật khủng khiếp. Nhưng còn khủng khiếp hơn khi tôi nhận thấy sau mỗi lần mổ, chồng tôi càng lạnh nhạt hơn. Lần thứ 3, biết mình chửa ngoài dạ con, tôi ngất trên tay bác sĩ.

Tỉnh dậy, tôi nghĩ cuộc đời mình coi như đã hết. Chán nản và suy sụp, tôi muốn chết đi cho xong, coi đó như một sự giải thoát. Còn gì đau hơn khi làm vợ mà thấy người đàn ông 12 năm tay kề má ấp, vì nghĩ vợ không còn khả năng sinh con nên ngang nhiên phản bội. Gia đình trở thành địa ngục, chúng tôi phải ly hôn. Tôi tủi lắm, không chồng, không con. Tôi như con thú bị trọng thương, thấy người là sợ. Sự suy sụp về tinh thần và thể xác khiến sự nghiệp của tôi chuếnh choáng theo.

– Vì sao chị không tìm đến một sự an ủi khác?

– Tôi đã nghĩ như vậy, thậm chí tôi tưởng mình đã may mắn vì có người đàn ông khác xoa dịu nỗi đau, bù đắp thiệt thòi. Tôi chấp nhận làm vợ bé của người ta. Nếu anh ấy ruồng bỏ vợ con, lao đến ăn ở với tôi có lẽ tôi đã không thương. Nhưng với anh ấy, gia đình vừa là trách nhiệm, vừa là ân nghĩa, điều đó càng làm tôi phục. Tôi cũng lụy tình, nhưng quả là khó hạnh phúc và càng không thể thanh thản khi mình yêu người đàn ông có vợ.

Nhiều đêm, tôi dằn vặt cố xua đuổi ý nghĩ mình là người đàn bà cướp chồng người khác. Tuy thế, nhiều lần không kiềm chế được, tôi cũng muốn giành giật người đàn ông đó về cho riêng mình. Nhưng bình tâm lại, sự đòi hỏi của mình không biết có được hay không. Nếu không được thì đau khổ, mà được chắc gì đã hạnh phúc. Đã chứng kiến chồng mình cặp bồ, tôi hiểu người đàn bà bị phản bội đau khổ đến mức nào, vì thế tôi không đang tâm lặp lại nỗi đau đớn đó với người đàn bà khác. Hơn nữa, tôi có nghề hát để vịn vào. Khi đau khổ đi hát, tôi nguôi ngoai nhiều lắm. Còn rơi vào hoàn cảnh khác, không có chỗ vịn họ chết thì sao? Như thế thì cả đời tôi cũng không chuộc hết lỗi. Thà tôi đau khổ một mình còn hơn để ba người cùng đau khổ và con trẻ cũng day dứt, oán trách bố mẹ. Tôi đã ra đi với nỗi đau, sự sụp đổ…

– Một mình khó khăn đứng gốc đa lúc hết duyên, đến giờ cuộc sống của chị ra sao?

– Khó khăn, từ đó chưa đủ để nói về tôi. Bây giờ trong nhà, tôi vừa là đàn bà vừa là đàn ông, vừa là bà chủ vừa là oshin. Từ cái bóng điện hỏng trở đi, tôi phải tự lo liệu. Năm ngoái bị ốm, đang đi ngã sõng xoài ở cầu thang, khi tỉnh dậy, tôi thấy mình đã nằm đó hơn 1 tiếng, quần áo, đầu tóc ướt sũng. Lúc đó tôi bật khóc vì tủi phận, thấy cuộc sống chẳng có ý nghĩa gì nữa. Hôm đấy mà không kịp vịn cầu thang có lẽ tôi đã chết, mà chết chẳng ai biết.

Rồi những hôm trời rét như cắt, 4-5 giờ sáng đi diễn, 1-2 giờ đêm thui thủi về một mình. Có những đêm ngoảnh sang trái, sang phải rồi cứ khóc thôi. Đi hát cũng có nhiều người yêu quý tôi lắm, nhưng chẳng còn ai để yêu thương tôi. Nhiều khi nghĩ mà đau đớn, tôi không phải người đàn bà kém sắc, kém tài mà sao không được hưởng hạnh phúc. Chắc kiếp trước tôi làm điều gì đó không phải đạo nên kiếp này phải chịu đựng thân phận cô quả, muốn chết cũng không được.

 – Với vai diễn trong “Thương nhớ đồng quê”, chị đã thể hiện xuất sắc bi kịch của Ngữ. Những dư âm của nó còn đọng lại với chị là gì?

– Tròn 10 năm từ khi quay phim tôi đã im lặng về thành công của vai diễn. Thế là quá đủ rồi. Tôi không diễn giỏi như người ta nghĩ, mà chỉ vì vai Ngữ ấy quá giống tôi. Cầm kịch bản trên tay, tôi giật mình, không hiểu sao cuộc đời, sự truân chuyên, cam chịu đàn bà và nỗi bất hạnh của chị ta lại giống mình thế. Cảm giác như đạo diễn Đặng Nhật Minh đang viết về chính cuộc đời của tôi vậy.

Khi đóng phim, hầu như tôi không phải quay đúp hai, kể cả đúp khó nhất đạo diễn chọn quay khi khai máy – cảnh Ngữ khóc trong bếp, nói với mẹ chồng: “Anh ấy lừa con, anh ấy bỏ con, giam chân con ở nhà để đi lấy vợ hai“. Đang quay, bất ngờ anh Minh hô cắt và nói: “Không còn gì để nói, không quay lần thứ hai nữa“. Khi đó, không ai trong đoàn làm phim biết tôi đã khóc nấc lên với cuộc đời của chính tôi.

(Theo Đẹp)